Artykuły :: Park dworski
Park dworski
[27.02.2011 15:00 • D. Bąk]
Na podstawie analizy planu katastralnego z 1848r. można stwierdzić, że park nigdy nie był bogato obsadzony drzewami, dominowały duże przestrzenie wolnych terenów użytkowych w postaci łąk kośnych lub trawników. Brak jest też elementów świadczących świadczących jego bogatej kompozycji; służy raczej jako naturalne otoczenie zespołu budynków gospodarskich zlokalizowanych na jego terenie.
Na mapie kastralnej z 1848r. na obecnym obszarze zaznaczonych jest 8 budynków. Nie ma opisu co do ich przeznaczenia. Z informacji starszych mieszkańców Bratkowic wynika, że był tam jeden nieduży budynek mieszkalny właściciela folwarku, który mieszkał poza Bratkowicami przyjeżdżał sporadycznie by sprawdzić funkcjonowanie gospodarstwa. Największy budynek w kształcie podkowy wymurowany z cegły, służył jako stajnie dla bydła, koni, kóz i trzody chlewnej. Jedna część tego budynku została zaadaptowana na cele mieszkalne leśniczego z rodziną , który nadzorował gospodarstwo i las należący do właściciela folwarku Stanisława Bala. Na placu stały dwie duże stodoły w których przechowywano siano, słomę, zboże do młócenia. Obok budynków był kierat do napędzania młockarni, poruszany czterema końmi. W pobliżu znajdował się okazałych rozmiarów spichlerz zbudowany z tzw. pruskiego muru /drewniana konstrukcja wypełniona cegłami /. Spichlerz wewnątrz posiadał dwupoziomowe podłogi, na które bezpośrednio wysypywano omłócone zboże ścianach nie było okien, jedynie nieduże otwory wielkości cegły, służące jako wentylacje. Pozostałe trzy budynki przeznaczone były do przechowywania wozów konnych, narzędzi rolniczych i innego sprzętu gospodarskiego. Po drugiej stronie drogi / od zachodu , gdzie niegdyś było kółko rolnicze a dziś jest giełda rolno towarowa był także teren folwarczny 2 ha. Na mapie kastralnej zaznaczono 7 budynków prawdopodobnie gospodarskich i funkcjonowała też gorzelnia .Na początku XX wieku Bank Własności Ziemi we Lwowie rozparcelował ziemię dworską, a lasy przeszły w ręce prywatne. Większość budynków rozebrali mieszkańcy Bratkowic na cele budowlane / szkoła nr 1.
Podczas II wojny światowej przez Bratkowice przechodził front sowiecko-niemiecki, tak że na terenie parku nie zachował się żaden z budynków. Pozostała kapliczka św. Jana Nepomucena wybudowana przez niewiadomego właściciela Bratkowic na przełomie XVIII i XX wieku w wewnątrz której znajdowała się drewniana rzeźba w/w świętego, poprzez zmienne warunki atmosferyczne i upływu czasu uległa dewastacji. W 1990 r kapliczkę zburzono i wybudowano nową, w innym stylu i kształcie. Staw wokół którego pozostała część drzew będzie wyczyszczony. W lipcu 1988 roku przez Bratkowice przeszła straszna nawałnica, która zniszczyła starodrzew parku. Potężne dęby sprzedano do Zakopanego z których wykończono wnętrze jednego z kościołów. Pomimo tego wszystkiego teren ten stanowi nadal enklawę wysokiej zieleni wśród zabudowy wsi.
Wszelkie rozmowy odnośnie renowacji parku prowadzono po wcześniejszym zapoznaniu się ze Studium Krajobrazu Kulturowego do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Świlcza opracowanego przez zespół autorski ; Antoni Lubelczyk archeolog, Barbara Łyżka, Monika Pięłoś, Barbara Stopera.
Plan kompleksowego zagospodarowania parku uzgodniony z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków był gotowy już na początku 2005 roku a prace miały ruszyć na wiosnę 2006 r.
W styczniu 2009 roku część parku 3 ha ma być sprzedana w drodze przetargu i wówczas będzie realizowane zagospodarowanie terenu za pieniądze ze sprzedaży. Oczywiście realizacja będzie pod ścisłym nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie. Konserwator zezwala na wybudowanie obiektów z zachowaniem stylu dworskiego.
Pozostała część parku 2 ha pozostanie ogólnodostępna dla społeczeństwa i zagospodarowana zgodnie z projektem z 2005 roku.
Projekt przewiduje utworzenie alejek spacerowych, oświetlenie terenu, ławeczki, plac zabaw dla dzieci, ażurową altankę. Istniejący staw będzie wyczyszczony, wybudowane będą specjalne pomosty i kładki. Wewnątrz parku będzie też miejsce na usytuowanie obelisku upamiętniającego rozpoczęcie akcji „ Burza” w 1944 roku w Bratkowicach. Obszar wzbogaci się o nowe drzewa, krzewy, w miejscu dotychczasowej kapliczki św. Jana Nepomucena wybudowana zostanie taka, jaka stała tu dawniej. Sprzedaną część 3 ha planuje się zagospodarować przez wybudowanie kompleksu budynków hotelowo-restauracyjnych, rehabilitacji i innych. Zaplanowano miejsce na korty tenisowe, basen kąpielowy, parking samochodowy, alejki spacerowe, taras widokowy. W obecnych granicach park pod dworski stanowi własności Urzędu Gminy Świlcza.
Literatura:
"Trzcionka-kwartalnik społeczno-kulturalny samorządu Gminy Świlcza i Gminnego Centrum Kultury w Świlczy z siedzibą w Trzcianie.Nr-''30, 33, 35, 48.
Na mapie kastralnej z 1848r. na obecnym obszarze zaznaczonych jest 8 budynków. Nie ma opisu co do ich przeznaczenia. Z informacji starszych mieszkańców Bratkowic wynika, że był tam jeden nieduży budynek mieszkalny właściciela folwarku, który mieszkał poza Bratkowicami przyjeżdżał sporadycznie by sprawdzić funkcjonowanie gospodarstwa. Największy budynek w kształcie podkowy wymurowany z cegły, służył jako stajnie dla bydła, koni, kóz i trzody chlewnej. Jedna część tego budynku została zaadaptowana na cele mieszkalne leśniczego z rodziną , który nadzorował gospodarstwo i las należący do właściciela folwarku Stanisława Bala. Na placu stały dwie duże stodoły w których przechowywano siano, słomę, zboże do młócenia. Obok budynków był kierat do napędzania młockarni, poruszany czterema końmi. W pobliżu znajdował się okazałych rozmiarów spichlerz zbudowany z tzw. pruskiego muru /drewniana konstrukcja wypełniona cegłami /. Spichlerz wewnątrz posiadał dwupoziomowe podłogi, na które bezpośrednio wysypywano omłócone zboże ścianach nie było okien, jedynie nieduże otwory wielkości cegły, służące jako wentylacje. Pozostałe trzy budynki przeznaczone były do przechowywania wozów konnych, narzędzi rolniczych i innego sprzętu gospodarskiego. Po drugiej stronie drogi / od zachodu , gdzie niegdyś było kółko rolnicze a dziś jest giełda rolno towarowa był także teren folwarczny 2 ha. Na mapie kastralnej zaznaczono 7 budynków prawdopodobnie gospodarskich i funkcjonowała też gorzelnia .Na początku XX wieku Bank Własności Ziemi we Lwowie rozparcelował ziemię dworską, a lasy przeszły w ręce prywatne. Większość budynków rozebrali mieszkańcy Bratkowic na cele budowlane / szkoła nr 1.
Podczas II wojny światowej przez Bratkowice przechodził front sowiecko-niemiecki, tak że na terenie parku nie zachował się żaden z budynków. Pozostała kapliczka św. Jana Nepomucena wybudowana przez niewiadomego właściciela Bratkowic na przełomie XVIII i XX wieku w wewnątrz której znajdowała się drewniana rzeźba w/w świętego, poprzez zmienne warunki atmosferyczne i upływu czasu uległa dewastacji. W 1990 r kapliczkę zburzono i wybudowano nową, w innym stylu i kształcie. Staw wokół którego pozostała część drzew będzie wyczyszczony. W lipcu 1988 roku przez Bratkowice przeszła straszna nawałnica, która zniszczyła starodrzew parku. Potężne dęby sprzedano do Zakopanego z których wykończono wnętrze jednego z kościołów. Pomimo tego wszystkiego teren ten stanowi nadal enklawę wysokiej zieleni wśród zabudowy wsi.
Wszelkie rozmowy odnośnie renowacji parku prowadzono po wcześniejszym zapoznaniu się ze Studium Krajobrazu Kulturowego do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Świlcza opracowanego przez zespół autorski ; Antoni Lubelczyk archeolog, Barbara Łyżka, Monika Pięłoś, Barbara Stopera.
Plan kompleksowego zagospodarowania parku uzgodniony z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków był gotowy już na początku 2005 roku a prace miały ruszyć na wiosnę 2006 r.
W styczniu 2009 roku część parku 3 ha ma być sprzedana w drodze przetargu i wówczas będzie realizowane zagospodarowanie terenu za pieniądze ze sprzedaży. Oczywiście realizacja będzie pod ścisłym nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie. Konserwator zezwala na wybudowanie obiektów z zachowaniem stylu dworskiego.
Pozostała część parku 2 ha pozostanie ogólnodostępna dla społeczeństwa i zagospodarowana zgodnie z projektem z 2005 roku.
Projekt przewiduje utworzenie alejek spacerowych, oświetlenie terenu, ławeczki, plac zabaw dla dzieci, ażurową altankę. Istniejący staw będzie wyczyszczony, wybudowane będą specjalne pomosty i kładki. Wewnątrz parku będzie też miejsce na usytuowanie obelisku upamiętniającego rozpoczęcie akcji „ Burza” w 1944 roku w Bratkowicach. Obszar wzbogaci się o nowe drzewa, krzewy, w miejscu dotychczasowej kapliczki św. Jana Nepomucena wybudowana zostanie taka, jaka stała tu dawniej. Sprzedaną część 3 ha planuje się zagospodarować przez wybudowanie kompleksu budynków hotelowo-restauracyjnych, rehabilitacji i innych. Zaplanowano miejsce na korty tenisowe, basen kąpielowy, parking samochodowy, alejki spacerowe, taras widokowy. W obecnych granicach park pod dworski stanowi własności Urzędu Gminy Świlcza.
Literatura:
"Trzcionka-kwartalnik społeczno-kulturalny samorządu Gminy Świlcza i Gminnego Centrum Kultury w Świlczy z siedzibą w Trzcianie.Nr-''30, 33, 35, 48.